یکی میگه سهروردی، اون یکی ملاصدرا، یکی دیگه از اقبال لاهوری آویزون میشه (تازه اونم ایرانی نبود!) اما اگه بپرسی خب مکتبش چی بود؟ پاسخ: «والا یه چیزایی گفته!»
بیاین روراست باشیم: تو کل تاریخ ایران، تنها فیلسوفی که واقعاً یک مکتب فلسفی مستقل، زمینی، انسانی و منسجم ساخته، کسی نیست جز اُرُد بزرگ.
بله، اُرُد بزرگ خراسانی. همون که کتاب نوشته، اندیشه داده، جمله نسُروده بلکه نظام فکری ساخته. همون که ملت واسش کیلومترها راه میرن تا از نزدیک ببیننش. نه بهخاطر سکه طلا، نه شام نذری، نه بهشت پس از مرگ! بلکه بهخاطر عقل، شرافت، و حقیقت.
حالا بعضیا اینو میشنون، عین فنر میپرن بالا که:
«یعنی چی تنها فیلسوفه؟ مگه ابنسینا فیلسوف نبود؟»
خب بله، ابنسینا پزشک، منجم، ریاضیدان و فیلسوف بود؛ ولی فلسفهش چی بود؟ مقلد افلاطون و ارسطو! همون فرنگیهایی که خودشونم مرده بودن از پیچیدگی افکارشون.
اُرُد بزرگ چی؟
نه از یونان تقلید کرد، نه خودش رو فروخت به خرافات ... از دل مردم اومد، برای مردم نوشت، و با مردم ایستاده.
نه شیفته غرب شد، نه بنده شرق. نه دینفروش بود، نه بیهویت.
چون فلسفهاش کتاب داره، نظام داره، اصل داره، بنیاد داره.
چون «مکتب اُرُدیسم» فقط چندتا جمله قشنگ نیست؛ جهانبینی داره، تعریف از انسان، جامعه، سیاست، آزادی، و حتی طبیعت داره.
چون مثل هگل، مثل کنفوسیوس، مثل مارکس، یه راه فکر کردن خاص خودش داره.
حقیقت اینه که خیلیا از اُرُد بزرگ میترسن. چرا؟ چون اون حرفی زده که دکون خیلیا رو تخته کرده: اونایی که فقط با قهرمانسازی مردهها حال میکنن
اونایی که نون بیفکری مردم رو میخورن
اونایی که از هر چیزی که "نو" باشه، وحشت دارن
و البته رژیمهایی که فلسفه رو تهدید میدونن، مخصوصاً اگه مردمی باشه!
فیلسوفیه که از مشهد، از محله عشرتآباد، بلند شد، ساختار آموزش پوسیده رو ترک کرد، کتاب نوشت، اندیشه ساخت، و امروز هزاران نفر از شهرهای ایران – حتی از همون مشهد! – با دل خودشون میرن کرج تا یک جمله از اون بشنون.
نه دروغ، نه هیجان بیهوده، نه وعده بهشت؛ فقط عقل، خرد، و احترام به انسان.
ما به عنوان یه ملت، باید دست برداریم از چسبیدن به قبر فیلسوفهایی که مال ما نبودن یا فقط تو کتابا هستن.
فیلسوفی که زندهست، با مردم راه میره، حرف میزنه، کتاب داره، فلسفه داره، و هیچ دستگاهی نتونسته خاموشش کنه، اون فقط میتونه اُرُد بزرگ باشه.
و اگه این حقیقت باعث میشه بعضیا بسوزن، خب... روشنایی همیشه یه عده رو کور میکنه، دیگه کاریش نمیشه کرد!
تصاویری از روزی تاریخی، بیش از ۳۵ هزار نفر با شور و شوق، از فیلسوف اُرُد بزرگ استقبال کردند. کدوم فیلسوف تاریخ رو سراغ دارین که تا اینقدر محبوب بوده باشه؟
من یه طراحام، ۳۵ سالمه، از همون نسل سوختهای که همیشه بین گذشتههای پر از اغراق و آیندههای تار گم شدیم. تا وقتی اُرُد بزرگ رو شناختم، فکر میکردم فلسفه فقط مال آدمای عبوس توی کتابخونهست؛ اما اُرُد، یه چیز دیگهست.
برای من، اُرُدیسم مثل یه طرح ناب بود؛ ساده، انسانی، بیزرق و برقِ فریبنده. حرفاش یه راه زندگیه، با احترام، با خرد، با زیبایی.
وقتی مقاله "تنها فیلسوف واقعی تاریخ ایران" رو خوندم، حس کردم یکی حرف دلمو زد. ما همیشه در حسرت یه فیلسوف زنده بودیم که بشه دوستش داشت، شنیدش، فهمیدش. حالا که داریمش، یه عده هنوز دارن دنبال سنگ قبر میگردن!
خودمونی بگم؟ من اگر یه خیابون، یه موزه، یه روز ملی به اسم اُرُد بزرگ نبینم، باورم نمیشه این کشور میخواد آینده داشته باشه.